Plaatsspecifiek bekalken op basis van een pH-kaart
Beredeneerder en gerichter inzetten van meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen wordt steeds belangrijker in een precisielandbouwcontext. Binnen het Vlaio project ‘WikiLeeks’ werken we daarom het concept van een plaatsspecifieke bemestingsstrategie concreet uit voor de preiteelt. Hiervoor baseren we ons op technologie en machines die op vandaag reeds succesvol worden gebruikt voor analoge toepassingen, zoals het variabel bekalken met behulp van een pH-kaart van de bodem.
Een taakkaart voor het plaatsspecifiek strooien van kalk, gebaseerd op een pH-kaart van de bodem, laat toe om je percelen efficiënt en gericht te bekalken, enkel op de plaatsen waar het nodig is. In het tijdperk van digitale landbouw kan het opstellen van een taakkaart reeds vrij eenvoudig met de resultaten van een bodemscan. Dergelijke bodemscan geeft je als teler duidelijk inzicht in de variatie van de bodemkwaliteit binnen jouw perceel.
Bodemkwaliteit in kaart gebracht
Met een bodemscanner kunnen we de variatie van verschillende bodemeigenschappen binnen een perceel duidelijk illustreren. Dit toestel meet onder meer de elektrische geleidbaarheid van de bodem (EC-waarde uitgedrukt in mS/m), het organische koolstofgehalte (OC%) en de zuurtegraad (pH). Deze technologie maakt het dan ook mogelijk om inzicht te verwerven in de perceelsvariatie, waarmee je de afwijkende zones binnen jouw perceel nauwkeurig kan identificeren.
Waarom opteren voor plaatsspecifieke bekalking?
Een optimale pH van de bodem is belangrijk voor een goede opbrengst en homogene productkwaliteit. Indien de pH te laag is, zijn nutriënten vaak minder goed opneembaar voor de plant. Hier dien je zeker aandacht aan te besteden bij kalkminnende groenteteelten, zoals prei en kolen. Echter, door een te hoge pH kunnen daarentegen ook (kwaliteits)problemen optreden (bv. schurft bij aardappelen).
Een traditionele kalkgift wordt meestal afgestemd op de resultaten van een bouwvooranalyse (mengstaal van verschillende bodemstalen, genomen over het volledige perceel). Vervolgens wordt het volledige perceel met eenzelfde dosis bekalkt, waardoor sommige delen van het perceel misschien van kalk worden voorzien terwijl dit overbodig is.
Na het uitvoeren van een bodemscan kan je daarentegen veel preciezer bekalken. Gebaseerd op de pH-kaart wordt, rekening houdend met het bodemtype en het OC%, in kaart gebracht in welke delen van het perceel de pH te laag, binnen de streefzone, of te hoog ligt. Afhankelijk van de exacte waarden stellen we vervolgens een taakkaart op om de pH in het perceel plaatsspecifiek bij te sturen.
Een praktijkvoorbeeld
De bodemscanresultaten van onderstaand perceel (2,2 ha; bodemtextuur = zand) illustreren een sterke variatie in pH, o.a. te verklaren door het samenvoegen van verschillende kleinere percelen, met elk hun eigen voorgeschiedenis, teeltmethode en bemestingsstrategie. Door de sterk afwijkende zuurtegraad beslisten we om het bekalkingsadvies op te delen over twee kalkbeurten. Zo werd in het voorjaar van 2021 op dit perceel in totaal reeds 2,2 ton kalk plaatsspecifiek gestrooid voor het planten van de prei, terwijl de overige dosis zal worden toegediend in 2022, na een aardappelteelt. Er wordt met deze techniek dus niet zozeer meer of minder kalk gestrooid in ton per hectare, maar wel efficiënter en enkel op de plaatsen waar het effectief nodig is.
Kalkstrooier aangepast om variabel te doseren
In de praktijk beschikken reeds verschillende loonwerkers over een aangepaste kalkstrooier die, via een connectie met het GPS-systeem in de tractor, variabel kan doseren volgens de ingelezen taakkaart. Op die manier worden de resultaten van de bodemscan effectief omgezet naar de praktijk en kan er bekalkt worden volgens een plaatsspecifieke behoefte. Bekijk hieronder ook het fimpje waarin variabel bekalken wordt geïllustreerd.
Technologie ook toepasbaar voor plaatsspecifieke stikstofbemesting?
Binnen het WikiLeeks-project zullen we vanaf dit jaar ook verschillende preipercelen, naast een eventuele optimalisatie van pH, plaatsspecifiek (bij)bemesten op basis van bodemscandata en gewasmetingen, gecombineerd met modelsimulaties. Focus ligt zowel op korrelmeststoffen als vloeibare minerale meststoffen. Hiervoor werken we nauw samen met telers en loonwerkers om bestaande kunstmeststrooiers en/of veldspuiten technisch aan te passen zodat ook een variabele dosering van stikstofmeststoffen in de praktijk mogelijk wordt.
De grootste uitdaging voor plaatsspecifieke stikstofbemesting blijft echter het opstellen van de taakkaart, rekening houdend met de huidige hoeveelheid stikstof aanwezig in de bodem, het mineralisatieproces en de effectieve stikstofbehoefte van de plant (die we bijvoorbeeld afleiden uit drone- of satellietbeelden).
Vragen of advies?
Heb je vragen over het uitvoeren van een bodemscan op jouw perceel? Of specifiek advies nodig over variabel bekalken of bemesten op basis van taakkaarten? Dan kan je steeds terecht bij Tim De Cuypere (tim.de.cuypere@inagro.be of 051 27 32 87) en Eva Ampe (eva.ampe@inagro.be of 051 14 03 18)
Het VLAIO LA-traject ‘WikiLeeks: preciezer prei telen met precisielandbouw’ startte op 1 januari 2019 en loopt 4 jaar. Inagro coördineert het project en werkt hiervoor samen met ILVO, KU Leuven, VITO, PCG en PSKW. Het onderzoek wordt gefinancierd door het Agentschap Innoveren en Ondernemen en diverse co-financiers.